انحراف روانشناسی و تحریف روانکاوی

انحراف روانشناسی و تحریف روانکاوی

دکتر داود نوده ئی*، دکتر محمدحسین ضرغامی**، دکتر مهدی ربیعی***

* مرکز تحقیقات علوم رفتاری، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیة‌الله، تهران، ایران

** مرکز تحقیقات علوم رفتاری، پژوهشکده سبک زندگی، دانشگاه علوم پزشکی بقیة‌الله، تهران، ایران

***گروه روانشناسی بالینی، دانشگاه علوم پزشکی بقیة‌الله، تهران، ایران

چکیده

مقاله حاضر یک مطالعه ‏ی مقدماتی است که باهدف تبیین و تصریح انحراف روانشناسی و تحریف روانکاوی انجام‌شده است، روش تحقیق حاضر از نوع مروریروایتی(narrative review) با یک رویکرد تحلیلی-انتقادی در حوزه روانشناسی و روانکاوی است. در این تحقیق، انحراف روانشناسی در حوزه‏های هستی‏شناسی، معرفت‌شناسی، روش‏شناسی و کارکرد فردی و اجتماعی آن بررسی و تفاوت آن با روانکاوی تصریح و تحریف‏های صورت گرفته در روانکاوی مشخص و تمیز داده‌شده است. این مقاله از سه بخش[1] نسبتـاً متمایز، تشکیل‌شده است. در بخش اول به هستی‏شناسی و معرفت‏شناسی نفس و روان پرداخته شد، سپس انحراف صورت گرفته در پژوهش‏های روان‌شناختی در مقایسه با تحقیق در حوزه‏ی روان مطرح شد و در بخش نهایی، انحراف روانشناسی از خاستگاه لغوی خود و تمایز آن از روانکاوی و تحریفات صورت گرفته در روانکاوی تصریح شد. نتایج این تحقیق روایت از آن دارد که "روانشناسی" از ریشه‌های خود جدا و از مسیر حقیقت‌یابی در حوزه روان خارج‌شده است و ازآنجایی‌که "روانکاوی" این ریشه‌ها را یادآوری و پیگیری می‏کند، به‌صورت خودآگاه و ناخودآگاه با مقاومت روبرو می‏شود که یکی از پیامدها و تبعات آن، تحریف روانکاوی است[2].

کلیدواژه‌ها: هستی ‏شناسی، معرفت‌شناسی، روش ‏شناسی، روانشناسی، روانکاوی، تحریف، انحراف.

Abstract

This is an introductory article about psychology as a deviation and distortions of psychoanalysis. The analytical-critical narrative review has been used as a research method. Deviation of psychology from ontological, epistemological and methodological perspective has been marked and its individual and social functions have been reviewed, then the differences between psychology and psychoanalysis and distortions of psychoanalysis explicitly stated. This article has three distinguishable parts, the first part, includes some ontological and epistemological problems about soul and psych, psychological research method inability to study psychological constructs as a whole was elaborated on the second part. Finally, the deviation of psychology from its lexical root, psychology and psychoanalysis differentiations and distortion of psychoanalysis was mentioned in the third part. This article has shown psychology has been separated from its roots, therefor psychology is sterile in the study of the psyche, On the other hand since psychoanalysis recalls and follows these roots consciously and unconsciously encounter whit resistance that distortion of psychoanalysis is one kind of resistance.

Key words: Ontology, epistemology, methodology, psychology, psychoanalysis, deviation, distortion.


[1]. نویسنده‌ی بخش اول: داود نوده‏ئی، بخش دوم: محمدحسین ضرغامی و بخش سوم: مهدی ربیعی است.

[2] . نوشته‌های این متن متأثر از کتاب، سخنرانی‌ها و درس‌نامه‌های خانم دکتر میترا کدیور و مقالات و نوشته‌ها اعضای انجمن فرویدی و معلمان کلاس‌های آشنایی با فروید- لکان انجمن فرویدی است، باوجوداینکه تمام تلاش بر این بود تا مطالب ارائه‌شده در متن به‌صورت دقیق ارجاع داده شود ولی بخش بزرگی از مطالب ممکن است به تصور نویسندگان این مقاله به قلم خودشان باشد ولی در اصل متأثر از افراد مذکور یا عالمان دیگر است.

لینک دریافت پی دی اف مقاله: 

لینک دانلود کامل مقاله لطفا کلیک کنید

وارد کردن عوامل زمان و فضا به صورت همزمان در مدلسازی روانشناسی

در سنجش و اندازه گیری سازه های روانشناختی، عواملی وجود دارند که در تبیین تغییرات مشاهده شده (واریانس) در این سازه ها یا نشانگر آنها، موثر اند. دو مورد از این عوامل زمان و مکان یا جغرافیای داده هایی است که از آنها بدست آمده است. تحلیل سری های زمانی سعی بر آن دارد تا عامل مهم زمان را به عنوان یک متغیر مستقل در مطالعه ی متغیر وابسته مدل سازی نماید. علاوه بر این در آمار فضایی وابستگی مکانی در تحلیل ها در نظر گرفته می شود. با این وجود روش شناسی مطالعه ی سازه های روانشناختی  (به عنوان مثال تحلیل محتوا یا فراتحلیل) نیازمند روش هایی است که هر دو مورد را و همچنین تعامل آنها را به صورت همزمان مورد توجه قرار دهد. بنابراین نیازمند تکنیک هایی محاسباتی هستیم که بتوانیم به صورت همزمان هر دو فاکتور را لحاظ نماییم.  

در نظر گرفتن دو عامل که یکی تک بعد و دیگری دو یا سه بعدی است، به صورت همزمان و همچنین نیازمندی آنها به تعداد داده های بالا، سبب پیچیدگی روش های تحلیل خواهد شد. از این رو نیازمند تمرکز بیشتر متخصصان حوزه ی روش شناسی روانشناسی و شاخه ها وابسته می باشد. 

استفاده از مدل های ریاضیاتی و محاسباتی در نظریه پردازی روانشناختی

ما سه راه برای ساخت نظریاتی داریم که بتوانیم از طریق آنها نحوه تعامل و ارتباط بین متغیرها را در پدیده های روانشناختی توضیح دهیم و دست به پیش بینی بزنیم: استفاده از زبان کلامی طبیعی، استفاده از مدل های فرمال ریاضیاتی و استفاده از مدل های محاسباتی. شهود انسان و استدلال کلامی محدودیت های فراوانی دارند. به عنوان مثال می توان به ده انتقاد اساسی که هیتزمن در سال 1991 فهرست کرده است اشاره کرد. یکی از این انتقادات فقدان توانایی تصور نحوه کارکردن سیستم های پویا است. مدل های فرمالی که در برگیرنده ی هم مدل های ریاضیاتی و هم مدل های محاسباتی است می توانند محدودیت های استدلال انسانی را برطرف نمایند.

ریاضیات یک علم کاملا تجربی است که شواهدی محکم و پایدار (اثبات) از آن حمایت می کند. ریاضیات به تنهایی یک علم کامل است و ویژگی علم دیگری محسوب نمی شود. مدل های ریاضیاتی می توانند به رفع خطاهای استدلال کلامی و منطقی که عموما در استدلال های کلامی موجودند کمک کنند.

پیچیدگی نظریه پردازی و داده ها اغلب نیازمند کمک گرفتن از کامپیوتر و زبان محاسباتی است. مدل های محاسباتی و ریاضیاتی می توانند به عنوان پیوستاری از فرآیند نظریه پردازی محسوب شوند. هر مدل محاسباتی بر مبنای یک مدل ریاضیاتی خاص است و تقریبا هر مدل ریاضیاتی می توانند به عنوان یک مدل محاسباتی به کار بسته شود. نظریات رواشناختی با توضیحات و شرح کلامی شروع می شود ولی می توانند از طریق مدل های ریاضیاتی فرمال شوند وبدنبال آن به زبان محاسباتی کد بندی شوند. از طریق آزمون مدل ها با داده های تجربی و بدست آوردن نتایج برازش مدل باخوردی به منظور اصلاح مدلها فراهم می شود و گزاره های کلامی طبیعی ابتدایی به شیوه ی بهتری فهم می شوند و تغییر می یابند.