سنجش و اندازه گیری

منحنی تراز یا منحنی میزان، (به انگلیسی: contour line)‏ در یک نقشهٔ توپوگرافی منحنی است که همهٔ نقاط هم‌ارتفاع زمین را به هم وصل می‌کند. منحنی‌های میزان همدیگر را قطع نمی‌کند و کوچکترین محیط بسته در این نقشه‌ها، بلندترین نقطه و یا پایین‌ترین نقطه می‌باشد.

فواصل عمودی بین خطوط منحنی‌های میزان، همگی یکسان هستند.

قوانین مربوط به منحنی‌های میزان[ویرایش]

قانون ۱: هر خط حدفاصل (خط کنتور) نمایشگر خطوطی است که کاملاٌ هم ارتفاع هستند.

قانون ۲: خطوط حدفاصل هیچ‌گاه با یکدیگر برخورد نمی‌کنند.

قانون ۳: رفتن از یک خط حدفاصل به یک خط حدفاصل بالاتر، نشان دهندهٔ افزایش ارتفاع می‌باشد.

قانون ۴: هر چقدر، خطوط حدفاصل به همدیگر نزدیکتر باشند، شیب زمین تندتر و هر چقدر فاصلهٔ این خطوط با همدیگر بیشتر باشد، شیب زمین ملایم‌تر است.

قانون ۵: تعدادی خطوط حدفاصل بسته، نشانگر یک تپه یا یک کوه می‌باشند، اما اگر این خطوط بسته به صورت هاشور زده باشند، نمایشگر یک حفره بر روی سطح زمین می‌باشند.

قانون ۶: خطوط حدفاصل در یک دره که رودخانه دارد در نقاط سرچشمه رودخانه و بالای تپه به صورت شکل V در می‌آیند.

قانون ۷: بر روی یک قله یا در عمق یک دره با ارتفاع یکسان ممکن است تعدادی از خطوط حدفاصل تکرار شوند. این معمولاٌ در مورد دره‌های هم سطح یا قله اتفاع می‌افتد.

منحی میزان مکان هندسی کلیه نقاطی است که دارای ارتفاع یکسانی باشند. یا بعبارتی دیگر اصول ترسیم منحنی میزان ها به این صورت است که تعدادی صفحات افقی فرضی به فواصل معین ، ناهمواریها ی زمین را قطع کرده و فصل مشترک چنین صفحاتی با ارتفاعات، منحنی های بسته ای ایجاد می کند که به آنها منحنی میزان گفته می شود.

ساده تر اینکه تمام نقاطی که بر روی یک منحنی میزان است همگی از ارتفاع یکسانی برخوردارند و وقتی از یک منحنی به منحنی دیگر در روی نقشه میرسیم، یعنی ارتفاع افزایش یا کاهش یافته است که براحتی از روی اعداد درج شده روی منحنی ها قابل دریافت است.

هیدروگرافی

منحنی میزان اصلی

منحنی هایی هستند که بر روی نقشه پررنگ تر و با ضخامت بیشتر ترسیم شده و ارتفاع مربوط به آنها روی آنها درج شده است.

منحنی میزان فرعی

محنی هایی هستند که بر روی نقشه کم رنگتر و باریک تر از منحنی های میزان اصلی ترسیم شده اند. بین هر دو منحنی میزان اصلی 4 منحنی میزان فرعی وجود دارد که البته ارتفاع مربوط به هر یک روی آنها درج نشده و ارتفاع شان را باید از روی منحنی میزان های اصلی بدست آورد. ممکن است بین دو منحنی میزان اصلی 8 منحنی وجود داشته باشد که یکی در میان 4 تای آن فرعی و 4تای آن منحنی میزانهای تکمیلی است.

دو نکته:

منحنی های میزان حتما بسته اند و از منحنی های میزان هیچ خطی بصورت شاخه فرعی ترسیم نمی شود.

منحنی های میزان یکدیگر را قطع نمی کنند.بدین معنی که هیچ نقطه ای روی نقشه نمی تواند دو ارتفاع داشته باشد.