مدل فازي سوال پاسخ1
مدل فازي سوال پاسخ:
هدفي كه در اين ارائه دنبال مي شود، معرفي و شناسايي يك رويكرد جديد به نام مدل فازي سوال پاسخ(Fuzzy item response model) است. در اين رويكرد، نظريه ي سوال پاسخ با نظريه ي مجموعه هاي فازي تركيب مي شود. اين مدل مربوط به حوزه ي سنجش و اندازه گيري است. بعد از معرفي اين مدل مثالي از كاربردي شدن اين مدل توسط وو و چي يو زده مي شود و اين مثال توضيح داده مي شود.
در نظريه ي كلاسيك اندازه گيري روشي وجود دارد به نام"روش جمع متوالي(Successive Integral)" ، يا روش "نمرات خام". اين روش در حوزه ي نمره گذاري در اندازه گيري روانشناختي مورد توجه است. در اين روش گزينه هاي مربوط به يك گزاره يا سوال داراي فواصل برابر در نظر گرفته مي شوند و پشت سرهم جمع بسته مي شوند. به عنوان مثال 1 و 2 و ... به گزينه هاي كاملا موافقم، موافقم و .... داده مي شود. اين روش بسيار ساده است و از روش هاي محبوب و فراگير در اندازه گيري روانشناسي قلمداد مي شود. اين روش مورد انتقادات زيادي قرار گرفته است. مفروضه ي برابري گزينه هاي مجاور، سوال برانگيز است. دوم اين كه مقياس رتبه دهي ماهيتا زباني است تا عددي. بنابراين كاربرد نظريه ي فازي در اين مورد پذيرفتني و قابل دفاع است و جايگزين بسيار شايسته اي براي روش نمرات خام محسوب مي شود.
استفاده از تابع عضويت از اين جهت كه سبب كاربرد مجموعه هاي فازي در حوزه ي اندازه گيري علوم انساني مي شود، بسيار حائز اهميت است. در مهندسي و علوم روش هاي تعريف و ساخت تابع عضويت فراوان است. بعضي از اين روش ها عبارتند از روش هاي شهودي، انتقال احتمالات به فضاي امكان، هيستوگرام ها، نزديكترين همسايگي، شبكه هاي عصبي پسخوراند، خوشه بندي، تجزيه ي آميخته. با اين وجود در اندازه گيري روانشناختي روش هاي بكارگرفته شده و استخراج شده كم اند. بعضي از مطالعات رويكرد فازي را در كنار نظريه ي كلاسيك استفاده كرده اند و به مجموعه هاي پاياتر و صحيح تر از نمرات خام دست يافته اند. استفاده از اين رويكرد قوي در نظريه هاي صفت مكنون نيز به اندازه گيري و سنجش صحيح تر و درست تر نائل مي شود. در CTT نمرات خام پايه ي اصلي است. براي دستيابي به اندازه گيري معنادار، اندازه گيري بايد تك بعد، خطي، بدون تعبير و عيني باشد. نمره ي خام داراي اين ويژگي ها نيست. مشخص است كه IRT نسبت به نظريه كلاسيك ارجح است در اين رويكرد نياز به خطي بودن وجود ندارد و نمرات وابسته ي به نمونه سوالات يا نمونه افراد نيست.
كاربرد مجموعه هاي فازي در يك مثال: مدل PCM يك مدل تك بعد براي سوالات چند بخشي است. اين مدل دشواري يك سري از طبقات كه به آنها گام مي گويند، را پامتري مي كند. يكي از ويژگي هاي اين روش اين است كه امكان تغيير گام در بين سوالات آن وجود دارد و اين ويژگي اي متمايز كننده ي براي آن محسوب مي شود. مدل PCM عضوي از خانواده ي مدل هاي خصيصه مكنون راش محسوب مي شود كه داراي دو ويژگي عينيت خاص (Objective Specificity) در مقايسه ي سوالات و افراد و قدرت تفكيك پارامتر(Parameter separability) را دارا است.
در اين ارائه مي خواهيم نحوه ي كاربرد نظريه ي فازي در مدل PCM را شرح داده تا از اين راه اعداد فازي بسازيم و اين اعداد فازي را در اندازه گيري روانشناسي به كار ببريم و يك مثال تجربي انجام شده را ذكر كنيم.
براي درك بهتر بايد روش PCM توضيح داده شود و سپس نحوه ي ساخت اعداد فازي ذكر شود.
+ نوشته شده در دوشنبه ۱۶ اردیبهشت ۱۳۹۲ ساعت توسط
|