:عملیاتی کردن مفاهیم و تعیین ابزارهاي تحقیق

آن را عنوان کرد. در پیمایش عملیاتی کردن آن همان پرسشنامه و « پیچ و مهره هاي » در اینجا باید ابزارهاي تحقیق یا به اصطلاح

مصاحبه است و در آزمایش عملیاتی کردن متغیر مستقل همان محرك واقعی است. در مطالعات میدانی فرایند عملیاتی کردن به

گونه اي دیگر است و غالباً باید به انتظار جمع آوري یادداشت هاي میدانی نشست. سپس ممکن است محقق به شواهدي دست

یابد که حاکی از معانی خاصی است و در این هنگام است که براي تشریح یا تبیین مشاهدات به مفهوم سازي می پردازد. چه بسا

محقق براي آزمون صحت این مفاهیم به میدان تحقیق باز گردد تا ببیند مصداق این مفاهیم وجود دارد یا نه.

گاه بهتر است براي سنجش مفاهیم از چند شاخص سود جست. در فصل سوم نشان خواهیم داد که چگونه سنجش مفاهیم با

استفاده از شاخص هاي چندگانه بر قدرت تحقیق می افزاید. شاخص سازي و مقیاس سازي براي اندازه گیري مفاهیم پیچیده در

فصل چهارم به میان خواهد آمد. در پیمایش، این نحوه عملیاتی کردن مفاهیم در پرسشنامه است که تعیین کننده ماحصل تحقیق

است. اگر عملیاتی کردن مفاهیم ضعیف باشد بهترین نمونه گیري ملی و پر طمطراق ترین شیوه هاي آماري نیز از داده ها طرفی

نخواهد بست. باید در طرح تحقیق طریق عملیاتی کردن مفاهیم را عنوان کرد. اگر بناست پیمایشی صورت گیرد معمولاً طریقه

عملیاتی کردن ضمیمه طرح می گردد. وانگهی مسائل اصلی اندازه گیري مفاهیم مهم تحقیق را باید مورد بحث قرار داد و به میزان

کفایت آنها اشاره کرد.