ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻱ ﻣﺪﻝ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﹸ ﺠﺴﺘﻴﻚ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﹸﺠﺴﺘﻴﻚ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﻛ
ﻣﺠﻠﻪﻱ ﻏﺪﺩ ﺩﺭﻭﻥﺭﻳﺰ ﻭ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ـ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ
ﺩﻭﺭﻩﻱ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ، ﺷﻤﺎﺭﻩ ۴ﻱ ، ﺻﻔﺤﻪ ﻫﺎﻱ۳۶۴ ـ ۳۵۹ (ﺁﺑﺎﻥ ۱۳۸۹ )
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻱ ﻣﺪﻝ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﹸ ﺠﺴﺘﻴﻚ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ
ﻟﹸﺠﺴﺘﻴﻚ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ
ﺭﺿﻮﺍﻧﻪ ﭼﺮﺍﻏﻲ
۱
، ﺩﻛﺘﺮ ﻳﺪﺍﻟﻪ ﻣﺤﺮﺍﺑﻲ
۲
، ﺩﻛﺘﺮ ﻣﺤﻤﺪ ﺭﺿﺎ ﺍﺷﺮﺍﻗﻴﺎﻥ
۳
، ﺩﻛﺘﺮ ﺣﺴﻴﻦ ﺩﻟﺸﺎﺩ
۴
، ﺩﻛﺘﺮ ﺪﻴﺣﻤ ﻋﻠﻮ ﻱ ﻣﺠﺪ
۵
) ۱ ﺷﻌﺒﻪ ﻦﻴﺑ ﻱ ﺍﻟﻤﻠﻞ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ -ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸﺘﻲ ) ۲، ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ،
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ-ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، ﺩ) ۳ ﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﻜﻲ
ﺗﻬﺮﺍﻥ )۴، ﻣﺮﻛﺰ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻏﺪﺩ ﺩﺭﻭﻥﺭﻳﺰ، ﭘﮋﻭﻫﺸﻜﺪﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﻏﺪﺩ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺭﻳﺰ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻭ
ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪﺑﻬﺸﺘﻲ ) ۵، ﺩﺍﻧﺸﮑﺪﻩ ﻴﭘ ﻱ ﺮﺍﭘﺰﺷﮑ ﻲ، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﮑﻲ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ -
ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺪﻴﺷﻬ ﺑﻬﺸﺘ ﻲ؛ ﻧﺸﺎﻧﻲ ﻣﮑﺎﺗﺒﻪﻱ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩﻱ ﻣﺴﺌﻮﻝ : ﺗﻬﺮﺍﻥ، ﻳﺍﻭ ﻦ، ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﻜﻲ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ
ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ -ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺷﻬﻴﺪ ﺑﻬﺸﺘﻲ، ﺩﺍﻧﺸﻜﺪﻩ ﻱ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ، ﮔﺮﻭﻩ ﻴﺍﭘ ﻴﺪﻣ ﻮﻟﻮﮊﻱ، ﺩﻛﺘﺮ ﻳﺪﺍﻟﻪ ﻣﺤﺮﺍﺑﻲ؛
e-mail:ymehrabi@gmail.com
ﭼﻜﻴﺪﻩ
ﻣﻘﺪﻣﻪ: ﻫﺪﻑ ﺍﻳ ﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻋﻤﻠﮑﺮﺩ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺤﻲ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ
ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒ ﻲ ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ . ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ﺭﻭﺵﻫﺎ : ﺁﺯﻣﻮﺩﻧﻲﻫﺎﻱ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺷﺎﻣﻞ ۳۵۷۴۷ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯ
۱۰-۸ ﺳﺎﻟﻪ ﺳﺎﮐﻦ ۳۰ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﮋﻭﻫﺸﻜﺪﻩﻱ ﻋﻠﻮﻡ ﻏﺪﺩ ﺩﺭﻭﻥﺭﻳﺰ ﻭ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴ ﺴﻢ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎ ﻩ ﻋﻠﻮﻡ
ﭘﺰﺷﮑ ﻲ ﺪﻴﺷﻬ ﺑﻬﺸﺘ ﺑﻪ ﻲ ﺭﻭﺵ ﻧﻤﻮﻧﻪﮔﻴﺮﻱ ﺗﺼﺎﺩﻓﻲ ﻃﺒﻘﻪﺍﻱ ﻭ ﺧﻮﺷﻪﺍﻱ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻧﺪ . ﻭﺿﻌﻴﺖ ﮔﻮﺍﺗﺮ، ﺟﻨﺲ، ﻣﺤﻞ
ﺳﮑﻮﻧﺖ، ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﻭ ﺎﻳﺩﺭ ﻱ ﺷﻴﻮﻩ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻧﻤﻚ ﻳ ﺪﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﺛﺒﺖ ﺷﺪ. ﻣﺪﻝ ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻠ ﻞﻴ
ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﺎ ﻭ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻱ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻳﻣﻘﺎ ﺴﻪ .ﺷﺪ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎ : ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ۷۴/۵ %
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯ ﺍﻥ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺩﺭ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ، ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺩﻭﻡ (ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ) ۰ ۹۴۱/ ﺑﺎ ﺧﻄﺎﻱ
ﻣﻌﻴﺎﺭ p< /۰ ۰۰۱) /۰ ۰۹۲) ﻭ ﻧﺴﺒﺖ ﺷﺎﻧﺲ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﻳﺎ (۲۷/۱ ﻭ ۷۸/۰ ۶۲/۱ ﺑﻪ) ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ. ﺩﺭ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﺳﻪﺳﻄﺤ ﻲ
ﻧﺴﺒﺖ ﺷﺎﻧﺲ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺩﺧﺘﺮ ۰۸/۱ ( ﻭ ۰۴/۱ ۳۴/۱ ) ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻲ ۳۶/۱ ( ﻭ ۲۴/۱ ۴۷/۱ ) ﻣﻌﻨﻲﺩﺍﺭ ﺑﻮﺩ.
ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺳﻮﻡ (ﺍﺳﺘﺎﻥ )ﻫﺎ ۱ ۰۳۱/ ﺑﺎ ﺧﻄﺎﻱ ﻣﻌﻴﺎﺭ ۰ ۲۸۷/ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺷﺪ ( p< /۰ ۰۰۱ ﻴﻧﺘ .) ﺮﻴﮔ ﺠﻪ ﻱ ﻳ: ﻫﺎ ﺎﻓﺘﻪ ﻧﺸﺎﻥ
ﺩﺍﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺪﻝ ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻮﻥ ﮐﻼﺳﻴﮏ ﻣ ﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﮐﻢ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻱ ﻳﻭﺍﺭ ﺎﻧﺲ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ ﻭ
ﺳﻪﺳﻄﺤﻲ ﻲﻣ ﺷﻮﺩ .
ﻭﺍﮊﮔﺎﻥ ﻛﻠﻴﺪﻱ : ﻣﺪﻝ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ، ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ، ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮﺍﺗﺒﻲ، ﮔﻮﺍﺗﺮ
۸۹ : ۱/۴/ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﭘﺬﻳﺮﺵ ـ ۸۹ ۲۷/۳/ :ﺍﺻﻼﺣﻴﻪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ـ ۸۸ ۱۰/ ۱۲/ : ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ
ﻣﻘﺪﻣﻪ
ﻳﺪ ﻳﻚ ﻋﻨﺼﺮ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻘﺎﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺩﻩ ﻱ
ﻏﺬﺍﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺷﺪ ﻭ ﻧﻤﻮ ﻓﺮﺩ، ﺣﺘﻲ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺗﻮﻟﺪ ﻧﻴﺰ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ
ﺍﺳﺖ. ﻛﻤﺒﻮﺩ ﺍﺯ ﻳﺪ ﻃﺮﻳﻖ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺩﺭ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻣﻐﺰ،
ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻫﺎ ﻧﻔﺮ ﺍﺯ ﺳﺎﻛﻨ ﻥﺎ ﻱ ﻛﺮﻩ ﺯﻣﻴﻦ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ ﻗﺮﺍﺭ
ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ. ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ﺣﺪﻭﺩ
ﻳﻚ ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﻭ ﺷﺸﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﺑ ﺩﺭ ﻴﺶ ﺍﺯ ۱۳۰ ﻛﺸﻮﺭ
ﺟﻬﺎﻥ ، ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﺍﺧﺘﻼﻝﻫﺎﻱ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻛﻤﺒﻮﺩ ﻳﺪ
ﻫﺴﺘﻨﺪ ۷۵۰ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ (۱۳% ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺟﻬﺎﻥ) ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﭼﺎﺭﻧﺪ
ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ۵۰ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﻧﻔﺮ ﻧﻴﺰ ﺩﺭﺟﻪﻫﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﺁﺳﻴﺐﻫﺎﻱ
ﻣﻐﺰﻱ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﮐﻤﺒﻮﺩ ﺪﻳ (IDD) ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ.
۱
ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺑﻪ ﺑﺰﺭﮒﺗﺮ ﺷﺪﻥ ﻏﺪﻩﻱ ﻴ ﺗ ﺮﻭﺋﻴﺪ ﺍﺯ ﺣﺪ ﻃﺒ ﻌﻴ ﻲ ﺁﻥ ﺍﻃﻼﻕ
ﻣ ﻲﺷﻮﺩ. ﺳﻮﻣ ﻳﭘﺎ ﻦﻴ ﺶ ﮐﻤﺒﻮﺩ ﻭ ﺪﻳ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﻳﺍ ﺩﺭ ﺮﺍﻥ
۳۶۰ ﻣﺠﻠﻪ ﻱ ﻏﺪﺩ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺭﻳﺰ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭﻩﻱ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ, ﺷﻤﺎﺭﻩ ، ۴ ﻱ ﺁﺑﺎﻥ ۱۳۸۹
ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۸۶ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ .ﺪﻴﺭﺳ ﻣﺎﺭﻱ ﻳ ﻧﻮ ﮏ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ
ﺗﻮﺻ ﻲﻔﻴ -ﺗﺤﻠ ﻲﻠﻴ ﺩﺭ ۲۶۰۰ ﮐﻮﺩﮎ ۱۲-۶ ﺳﺎﻟﻪﻱ ﺳﺎﮐﻦ ﭼﻬﺎﺭ
ﻣﻨﻄﻘﻪﻱ ﻴ ﻏ ﺮ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺎﻟﻳﺘ ﺍ ﻴﺎﻱ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۲۰۰۶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ
ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﻭ ﺩﺭﺟﻪﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ
ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ
i
(WHO) ﻣﺸﺨﺺ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮐﺮﺩ. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻱ ﻭﻱ
ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ۹۵/۳ % ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺩﭼﺎﺭ ﮔﻮﺍﺗﺮ
ﻣ ﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺷﻴﻮﻉ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻏﻴﺮ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﻴ ﺑ ﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ.
۲
ﻭﺍﮊﻩﻱ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﻦ ﺍﻋﻀﺎﻱ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ
ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒﻲ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ. ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ، ﺩﺭ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻴﻣ ﺰﺍﻥ ﺷﻴﻮﻉ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺎ
ﻭﺿﻌ ﺖﻴ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘ ﻢﻴ ﺑﻪ ﻦﻳﺍ ﺗﺮﺗ ﺐﻴ ﮐﻪ
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﻫﺮ ﻣﺪﺭﺳﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺧﺼﻮﺻﻴ ﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺆﻣ ﺑﺮ ﺛﺮ
ﮔﻮﺍﺗﺮ ، ﻣﺸﺎﺑﻬﺖﻫﺎ ﻳﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﮐﻪ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎ ﻣﺪﺭﺳﻪﻱ ﻳﺩ ﮕﺮ
ﻫﻤﺎﻥ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﻳ ﮏ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ، ﻦﻴﺑ
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﻳ ﮏ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖﻫﺎ ﻳﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ
ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ ﻭﺿﻌ ﺖﻴ ﻲﮐﻠ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ
ﻳﺩ ﮕﺮ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺑﺎﺷﺪ. ﻦﻴﻫﻤ ﺣﺎﻟﺖ ﻣﻤﮑﻦ ﺍﺳﺖ
ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻱﻫﺎ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺑﻴ ﻔﺘﺪ . ﺑﻨﺎﺑﺮﺍ ،ﻦﻳ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ،
ﻣﺪﺍﺭﺱ، ﺷﻬﺮﻫﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﻴﺳ ﺴﺘﻢ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮﺍﺗﺒﻲ ﺎﻳ
ﭼﻨﺪﺳﻄﺤ ﺭﺍ ﻲ ﺗﺸﮑ ﻣ ﻞﻴ ﻲﺩﻫﻨﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺳﻄﺢ، ﻦﻴﺑ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ
ﻫﻤﺒﺴﺘﮕ ﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ .
ﺩﺭ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮﺍﺗﺒﻲ، ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ
ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺑﻪ ﻛﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﻱ
ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ، ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺳﺘﻨﺒﺎﻁﻫﺎﻱ
ﻧﺎﺩﺭﺳﺘﻲ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺩﻫﻨﺪ. ﻦﻳﺍ ﻞﻳﺩﻻ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣ ﺭﺍ ﻲﺗﻮﺍﻥ ﺩﻭ
ﻓﺮﺽ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪﺷﺪﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺷﺎﻣﻞ
ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻣﺸﺎﻫﺪ ﻭ ﺎﻫ ﻩ ﻧﺎﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺧﻄﺎﻱ ﻣﺪﻝ ﺩﺍﻧﺴﺖ.
۳
ﺮﺍﻳﺯ
ﭼﻨﺎﻥ ﭼﻪ ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ ﺑﺎﻗﻲﻣﺎﻧﺪﻩ ﻫﺎ ﺩﺭ ﻣﺸﺎﻫﺪ ﻱﺎﻫ ﻩ ﻓﺮﺩﻱ ﻫﻤﺒﺴﺘﻪ
ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ .
ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺜﺎﻝ، ﺑﺎﺭﺩﻧﻬﻴﺮ ﻭ ﻫﻤﮑﺎﺭﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۲۰۰۵ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﺍﻱ
ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﻣﺼﻮﻧﻴﺖ ﻭ ﺍﻳﻤﻦﺳﺎﺯﻱ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻪﻫﺎﻱ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﺍﻥ
ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺫﺍﺕﺍﻟﺮﻳﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ
ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎ ﻭ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻴ ﺑ ﻦ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﺑﺎ ﮐﻤﮏ
ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴ ﻪﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ
ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺍﻭﺭﺩﻧﺪ.
۴
i - World Health Organization
ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺍﻳﻦ ﻧ ﻜﺘﻪ ﻛﻪ ﻧﺎﺩﻳﺪﻩ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲﻫﺎﻱ
ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮﺡ، ﺑﺎﻋﺚ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺳﻬﻢ ﺧﻄﺎﻱ ﻧﻮﻉ ﺍﻭﻝ ﻣﻲﺷﻮﺩ، ﺑﻪ
ﻧﻈﺮ ﻣﻲﺭﺳﺪ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﻩﻫﺎﻱ ﺑﻪ ﺷﻜﻞ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒﻲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ
ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﻛﻪ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﻟﺤﺎﻅ ﮐﺮﺩﻥ
ﻫﻤﺒﺴﺘ ﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﻄﻮﺡ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﺤﻟ ﺑﺎ ﻭ ﺎﻅ ﮐﺮﺩﻥ ﻴﻴﺗﻐ ﺮﻳﺮﭘﺬ ﻱ ﺩﺭ
ﻴﻣ ﺎﻥ ﺧﻮﺷﻪ ﻫﺎ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻴﺑ ﺸﺘﺮﻱ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻣ ﻲﺁﻭﺭﺩ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﺮ
ﺑﺎﺷﺪ.
۵
ﺍﺯ ﻃﺮﻓ ﻲ، ﭼﻨﺎﻥ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺗﺤﻠ ﻞﻴ ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﻳﻲ ﮐﻪ ﺩﺍﺭﺍ ﻱ
ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒ ﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻦﻳﺍ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻟﺤﺎﻅ ﻧﺸﻮﺩ ، ﻣﻤﮑﻦ
ﺍﺳﺖ ﺧﻄﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺐﻳﺿﺮﺍ ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻲﻮﻧ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﻘﺪﺍﺭ
ﻌﻭﺍﻗ ﻲ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ . ﺩﺷﻮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺪﻝ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ
ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎ ﻣﺪﻝ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ
ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ۱۰-۸ ﻱ ﺳﺎﻟﻪ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﮐﻪ
ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒ ﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ .
ﻣﻮﺍﺩ ﻭ ﺭﻭﺵ ﻫﺎ
ﻱﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻦﻳﺍ ﺩﺭ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۱۳۸۶
ﺗﻮﺳﻂ ﭘﮋﻭﻫﺸ ﻱ ﻜﺪﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﻏﺪﺩ ﺩﺭﻭﻥﺭﻳﺰ ﻭ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴ ﺴﻢ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﮑﻲ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ- ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺪﻴﺷﻬ
ﺑﻬﺸﺘ ﺑﻪ ﻲ ﺭﻭﺵ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺮﻴﮔ ﻱ ﺗﺼﺎﺩﻓ ﻲ ﻃﺒﻘﻪ ﻭ ﻱﺍ ﺧﻮﺷﻪ ﻱﺍ ﺍﺯ
۳۰ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ . ﺷﺪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻴﺷ ﻮﻉ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺍﺑﺘﺪﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۸/۹ ۱۳۸۰ ﮐﻪ % ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺷﺪﻩ
ﺑﻮﺩ ﺑﺎ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓ ﺘﻦ ﺳﻄﺢ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ۹۵ ﻭ% ﺍﺛﺮ ﻃﺮﺡ ،۵۵/۱
ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮﺍ ﻱ ﻫﺮ ﺍﺳﺘﺎﻥ ۶۰۰ ﻧﻔﺮ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ.
۶
ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ
ﻦﻳﺍ ﮐﻪ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺷﻬﺮﻱ ﻭ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻳﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺑﻮﺩ ،
ﺩﺭ ﻫﺮ ﺍﺳﺘﺎﻥ ۱۲۰۰ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ، ۳۶۰۰۰
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯ ۱۰-۸ ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ۱۸۰۰ ﺧﻮﺷﻪ ۲۰ ﻧﻔﺮﻱ
ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﮔﺮﺩﻳﺪﻧﺪ. ﺗﻌﺪﺍﺩ ۲۵۳ ﻧﻔﺮ ﻞﻴﺩﻟ ﺑﻪ ﻧﺎﻗﺺ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ
ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﺣﺬﻑ ﺷﺪﻧﺪ. ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﺟﻨﺲ، ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ،
ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ، ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﻣﺮﮐﺰ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﻳﺎ ﻭ
ﺷﻴﻮﻩ ﻱ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻧﻤﻚ ﻳ ﺪﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ
ﮔﺮﻓﺖ ﺑﺎ ﻭ ﮐﺪﻫﺎ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﺮﻳﺯ ﻱ ﺩﺭ ﻫﺎ ﻣﺪﻝ ﻭﺍﺭﺩ :ﺷﺪ
ﺟﻨﺲ (ﺩﺧﺘﺮ ، ۱= ﭘﺴﺮ )X1: =۰
ﻣﺤﻞ ﺳﻜﻮﻧﺖ (ﺭﻭﺳﺘﺎ ،۱= ﺷﻬﺮ )X2: =۰
ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ (ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺮﻴﻏ ،۱= ﺳﺎﺣﻠﻲ )X3: =۰
ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺩﺭﻳﺎ ﻴﺑ ( ﺸﺘﺮ ﺍﺯ ۱۳۰۰ ﻣﺘﺮ ، ۱= ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ
= ۰( ﻣﺘﺮ ۱۳۰۰
X4:
ﺷﻴﻮﻩﻱ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻧﻤﻚ ﻳﺪﺩﺍﺭ (ﺭﻭﺵ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ،۱=
ﺭﻭﺵ ﻣﻨﺎﺳﺐ )۰=
X5:ﺭﺿﻮﺍﻧﻪ ﭼﺮﺍﻏﻲ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﮔﻮﺍﺗﺮ ۳۶۱
ﺷﻴﻮﻩﻱ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻧﻤﮏ ﻳﺪﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻳ ﻫﺎ ﮏ ﻣﺘﻐﻴﺮ
ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻃﺒﻘﻪﻱ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ
ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺗﻘﺴ ﻢﻴ ﺑﻨﺪ ﻱ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺑﺮﺍ ﻱ ﻱ ﻫﻤﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ،
ﻧﺤﻮﻩﻱ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻧﻤﮏ ﻳﺪﺩﺍﺭ ﺩﺭ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﺭﻭﻳﺖ ﺷﺪ. ﺍﮔﺮ
ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩﻫﺎ ﻧﻤﮏ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻱ ﻣﺮﻃﻮﺏ، ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺁﻓﺘﺎﺏ
ﻳﺎ ﺩﺭ ﻇﺮﻑ ﻱﻫﺎ ﻴ ﺷ ﻱﺍ ﺸﻪ ﮐﻪ ﻧﻮﺭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﻋﺒﻮﺭ ﻣﻲ ﮐﻨﺪ
ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻣﻲﻛﺮﺩﻧﺪ، ﺷﻴﻮﻩﻱ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻏﻴﺮ ﺍ ﻦﻳ
ﺻﻮﺭﺕ ﺷﻴﻮﻩﻱ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪ. ﺍﺯ ﻧﻈﺮ
ﺟﻐﺮﺍﻓ ﺎﻴ ﻳﻲ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﮐﻞ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻱﻫﺎ ﮐﺸﻮﺭ، ﺷﺶ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺳﺎﺣﻠ ﻲ
ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﮐﻪ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻱﻫﺎ ﻣﺎﺯﻧﺪﺭﺍﻥ، ﻴﮔ ﻼﻥ، ﮔﻠﺴﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺷﻤﺎﻝ
ﮐﺸﻮﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﻱ ﻫﺮﻣﺰﮔﺎﻥ، ﺑﻮﺷﻬﺮ، ﺧﻮﺯﺳﺘﺎﻥ ﺩﺭ ﺟﻨﻮﺏ
ﮐﺸﻮﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ. ﻴﻣﺘﻐ ﺮ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ،
ﻳﮏ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻃﺒﻘﻪﺑﻨﺪﻱ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺩﻭ ﻃﺒﻘﻪﻱ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻱﻫﺎ
ﺳﺎﺣﻠﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻱﻫﺎ ﻴ ﻏ ﺮ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻱﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ
ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮﺍﺗﺒﻲ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑﺎ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ
ﺍﺯ ﻣﺪﻝ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠ ﺷ ﻞﻴ ﺪﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺧﻄﺎ ﻱ
ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ ﻭ ﻳﻭﺍﺭ ﺎﻧﺲ ﻣﺘﻐ ﺮﻴ ﭘﺎﺳﺦ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ
ﻣﺨﺘﻠﻒ، ﻱﻫﺎ ﻣﺪﻝ ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﺩﻭﺳﻄﺤ ﻭ ﻲ ﺳﻪﺳﻄﺤ ﻲ
ﺑﻪ ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺮﺍﺯﺵ ﺩﺍﺩﻩ ﺑﺎ ﻭ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻱ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴ ﮏ
ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﻳﻣﻘﺎ ﺴﻪ ﺷﺪ .ﻧﺪ
۲
ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﻱﻫﺎ ﻣﺪﻝ
ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﻭ ﺩﻭ ﺳﻪﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﻭﺵ
(PQL)
i
ﺑﻪﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ. ﻧﺮﻡﺍﻓﺰﺍﺭ ﺁﻣﺎﺭﻱ MLWin ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻠ ﻞﻴ
ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ .ﺷﺪ
ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ
ﺍﺯ ﻣﺠﻤﻮﻉ ۳۵۷۴۷ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ %۵/۶ ﺩﺍﺭﺍﻱ
ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻦﻳﺍ ﺑﻪ ﮐﻪ ﺣﺠﻢ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ
ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻌﺪ ﻞﻳ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﻭﺯﻥ ﺟﻤﻌ ﻲﺘﻴ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎ، ﺷﻴﻮﻉ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺑﻪ %۷۴/۵ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ
(ﺟﺪﻭﻝ ).۱ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻱ ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﻣﻌﻤﻮﻟ ،ﻲ
ﺷﺎﻧﺲ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺩﺧﺘﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﭘﺴﺮ ﺑﺎ ۱۰/۱ ﻓﺎﺻﻠﻪﻱ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ۹۵% ( ﻭ ۴۶/۱
۰۳/۱ ) ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ. ﺧﻄﺮ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻳﻲ
۳۲/۱ ( ﻭ ۰۶/۱( ۵۱/۱ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺷﻬﺮ ﻱ ﺑﻮﺩ. ﻫﻢ ،ﻦﻴﭼﻨ
ﺧﻄﺮ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺳﺎﮐﻦ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﻳﻲ ﮐﻪ
ﻣﺮﮐﺰ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﻴﺑ ﺸﺘﺮ ﺍﺯ ۱۳۰۰ ﻣﺘﺮﻱ ﺎﻳﺩﺭ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ،
( ۸۰/۱ ﻓﺎﺻﻠﻪﻱ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻭ ۲۳/۱ ۹۴/۱ ) ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻧ ﻲ
i
- Penalised Quasi Likelihood
ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ﺑﺎ ﻳﻲ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ۱۳۰۰ ﻣﺘﺮ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ
ﺩﺭﻳﺎ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻣﻲﮐﻨﻨﺪ . ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻧﻲ ﮐﻪ ﺧﺎﻧﻮﺍﺭﻫﺎﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﻪ
ﻃﻮﺭ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺯ ﻧﻤﮏ ﻳ ﺪﺩﺍﺭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭ ﻣ ﻱ ﮐ ﻲ ﺮﺩ ﻧﺪ ﺩﺭ ﻳﻣﻘﺎ ﺑﺎ ﺴﻪ
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺭﻫﺎ ﻳﻲ ﺑﻪ ﮐﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺯ ﻧﻤﮏ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭ ﻱ
ﻣ ﮐ ﻲ ﺮﺩ ﻧﺪ ۵۱/۱ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺑﺎ( ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻭ ۲۷/۱ ۸۷/۱ ﻴﺑ) ﺸﺘﺮ
ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﺑ. ﺮﺧﻼﻑ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ، ﺧﻄﺮ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺳﺎﮐﻦ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻱﻫﺎ ﺳﺎﺣﻠﻲ ۰۸/۲ ( ﻭ ۵۳/۲
۰۱/۲ ) ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺳﺎﮐﻦ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺮﻴﻏ ﻱﻫﺎ ﺳﺎﺣﻠ ﺑﻪ ﻲ
ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ (ﺟﺪﻭﻝ ).۲
ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﺩﻭﺳﻄﺤ ﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻪ ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﮑﻞ ﺮﻳﺯ
ﺍﺳﺖ :
ij j X ij X ij X ij X ij
it
0 1 2 3 5
log (π ) = β + .0 064 .0( 055) + .0 302 .0( 049) + .0 727 .0( 188) + .0 277 .0( 161)
ﮐ ــــــــــﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ
0 j U0 j
ﻭ ﺍﺳـــــــﺖ β = − .3 119 .0( 146) +
( )
2
0 ~ ,0 U j N σ u
ﻣ ﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ ﺩﺭ ﺳـﻄﺢ
ﺩﻭﻡ ﻲﻌﻨﻳ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎ ( )
2
σ u
ﺑﺮﺍﺑـﺮ ۰ ۹۴۱/ ﺑـﺎ ﺧﻄـﺎ ﻱ ﻣﻌﻴـ ﺎﺭ
۰ ۰۹۲/ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ ( p< /۰ ۰۰۱) ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪﻩﻱ ﻫﻤﺒـﺴﺘﮕﻲ
ﻣﻌﻨﻲﺩﺍﺭ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﺎﻛﻦ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺍﺳﺖ .
ﺟﺪﻭﻝ -۱ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﻓ ﺮﺍﻭﺍﻧﻲ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﭘـﮋﻭﻫﺶ
ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺑﻪ ﺗﻔﮑﻴﮏ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ
ﺩﺍﺭﺍ ﻱ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺳﺎﻟﻢ
ﻣﺘﻐ ﺮﻴ
(ﺩﺭﺻﺪ) ﺗﻌﺪﺍﺩ (ﺩﺭﺻﺪ) ﺗﻌﺪﺍﺩ
۳۳۴۲۹ ۹۳( )۵/ ۲۳۱۸ )۵/۶( ﺍﻓﺮﺍﺩ ﮐﻞ
ﺟﻨﺲ
۱۶۸۶۸ ۹۳( )۹/ ۱۱۰۵ )۱/۶( ﭘﺴﺮ
۱۶۵۶۱ ۹۳( )۲/ ۱۲۱۳ )۸/۶( ﺩﺧﺘﺮ
ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ
۱۶۸۳۸ ۹۴( )۴/ ۱۰۰۷ )۶/۵( ﺷﻬﺮ
۱۶۵۹۱ ۹۲( )۷/ ۱۳۱۱ )۳/۷( ﺭﻭﺳﺘﺎ
ﻧﺤﻮﻩ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭ ﻱ ﻧﻤﮏ
۵۷۱۶ ۹۵( )۳/ ۲۸۴ )۷/۴( ﻣﻨﺎﺳﺐ
۲۷۷۱۳ ۹۳( )۲/ ۲۰۳۴ )۸/۶( ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ
ﺳﺎﺣﻠ ﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ
۲۶۸۹۷ ۹۴( )۲/ ۱۶۵۰ )۸/۵( ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺮﻴﻏ
۶۵۳۲ ۹۰( )۷/ ۶۶۸ )۳/۹( ﺳﺎﺣﻠﻲ
ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺎﻳﺩﺭ
۱۷۷۳۶ ۹۳( )۶/ ۱۱۰۷ )۴/۶( ﻣﺘﺮ ۱۳۰۰ ﺍﺯ ﮐﻤﺘﺮ
۱۵۶۹۳ ۹۳( )۴/ ۱۲۱۱ )۶/۶( ﻣﺘﺮ ۱۳۰۰ ﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﻴﺑ
* ﻣﻘﺪﺍﺭ P ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﻣﺠﺬﻭﺭ ﺧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻨﺲ ۰ ۰۰۹/ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻳﺮ
ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ ۰ ۰۰۱/ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ .۳۶۲ ﻣﺠﻠﻪ ﻱ ﻏﺪﺩ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺭﻳﺰ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭﻩﻱ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ, ﺷﻤﺎﺭﻩ ، ۴ ﻱ ﺁﺑﺎﻥ ۱۳۸۹
ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻱ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﺩﻭﺳﻄﺤ ،ﻲ ﻧﺴﺒﺖ
ﺷﺎﻧﺲ ( ﻭ ﻓﺎﺻﻠﻪﻱ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ )%۹۵ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻄﺮ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ
ﺩﺭ ﺩﺍ ﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺩﺧﺘﺮ ۱۵/۱ ) ۰۶/۱ ﻭ ۰۱/۱ ) ﺑﺮﺍﺑﺮ
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﭘﺴﺮ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻳﻲ (۳۵/۱ ﻭ ۴۶/۱
۱۶/۱ ) ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻮﺩ. ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ
ﺧﺎﻧﻮﺍﺭﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺯ ﻧﻤﮏ ﻳﺪﺩﺍﺭ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭ ﻱ
ﻣ ﮐ ﻲ ﺮﺩﻧﺪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺧﺎﻧﻮﺍﺭﻫﺎﻳﻲ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ
ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﺯ ﻧﻤﮏ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻣ ﮐ ﻲ ﺮﺩﻧﺪ ( ۳۱/۱ ﻭ ۰۵/۱ ۵۶/۱ ) ﺑﺮﺍﺑﺮ
ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺩﺭ ﻣﻌﺮﺽ ﺧﻄﺮ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺑﻮﺩﻧﺪ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﻝ
ﻧﺴﺒﺖ ﺷﺎﻧﺲ ﻴﻣﺘﻐ ﺮ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﺩﺭ ﺎ ﻳ (۲۷/۱ ﻭ ۷۸/۰ ( ۶۲/۱
ﺑﻮﺩ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﻣﻌﻨ ﻲﺩﺍﺭ ﻧﻴ .ﺴﺖ
ﻣﺪﻝ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﺳﻪﺳﻄﺤ ﻲ
ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ( PQL ﺑﻪ ) ﺻﻮﺭﺕ ﻪ ﺑ ﺮﻳﺯ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ :
ijk jk X ijk X ijk
it
0 1 2
log (π ) = β + 86.0 .0( 057) + .0 312 .0( 050)
ﮐﻪ ﺩﺭ ﺁﻥ
0 jk 0k u0 jk
ﻭ β = − .3 506 .0( 384) +ν +
( )
2
0 ~ ,0
k N v ( ) ﻭ v σ
2
0 ~ ,0 ﺍﺳﺖ U j N σ u
. ﺍﻋﺪﺍﺩ ﺩﺍﺧﻞ
ﭘﺮﺍﻧﺘﺰ ، ﺧﻄﺎﻱ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲﺩﻫﺪ. ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ
ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺳﻮﻡ ﻲﻌﻨﻳ ﺍﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ( )
2
σ v
ﺑﺮﺍﺑﺮ
۱ ۰۳۱/ ﺑﺎ ﺧﻄﺎﻱ ﻣﻌﻴﺎﺭ ۰ ۲۸۷/ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ ( p< /۰ ۰۰۱) ﻛﻪ
ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩﻱ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﻨﻲﺩﺍﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﺎﻛﻦ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺍﺯ
ﻧﻈﺮ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺍﺳﺖ . ﻫﻢ ،ﻦﻴﭼﻨ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ ﺩﺭ
ﺳﻄﺢ ﺩﻭﻡ ﻲﻌﻨﻳ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥﻫﺎ ( )
2
ﺑﺮﺍﺑﺮ ۰ ۱۸۵/ ﺑﺎ ﺧﻄﺎ ﻱ σ u
ﻴﻣﻌ ﺎﺭ ۰ ۰۳۴/ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ ( p< /۰ ۰۰۱) ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﻱ
ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻣﻌﻨﻲﺩﺍﺭ ﺑﻴﻦ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﺎﻛﻦ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎ
ﺩﺍﺷﺘﻦ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺍﺳﺖ .
ﺟﺪﻭﻝ ـ۲ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻱ ﺳﻪ ﻣﺪﻝ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻧﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﻮﺍﺗﺮ
P-Value (95%CI) OR β(SE) ﺭﻭﺵ
ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ
/۰ ۰۱۴ ۰۳/۱( ۴۶/۱ﻭ ) ۱۰/۱ /۰ ۱۰۶ /۰( ۰۴۳) (ﺩﺧﺘﺮ) ﺟﻨﺲ
< /۰ ۰۰۱ ۰۶/۱( ۵۱/۱ﻭ ) ۳۲/۱
/۰ ۲۸۲ /۰( ۰۴۳) (ﺭﻭﺳﺘﺎ) ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ
< /۰ ۰۰۱ ۰۱/۲( ۵۳/۲ﻭ ) ۰۸/۲ /۰ ۷۷۱ /۰( ۰۶۴) ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﺎﺣﻠﻲ
۸۰/۱ /۰ ۳۷۶ /۰( ۰۵۷) (ﻣﺘﺮ ۱۳۰۰ ﺸﺘﺮ ﺍﺯ ) ﻴﺑ ﺩﺭﻳﺎ ﺳﻄﺢ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ۰۰۱ ۲۳/۱( ۹۴/۱ﻭ ) < /۰
< /۰ ۰۰۱ ۲۷/۱( ۸۷/۱ﻭ ) ۵۱/۱ /۰ ۴۱۸ /۰( ۰۶۵) (ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺭﻭﺵ) ﻧﻤﻚ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻱ ﺷﻴﻮﻩ
ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ
۰۱/۰ ۰۱/۱( ۱۵/۱ﻭ ) ۰۶/۱ /۰ ۰۶۴ /۰( ۰۵۵) (ﺩﺧﺘﺮ) ﺟﻨﺲ
< /۰ ۰۰۱ ۱۶/۱( ۴۶/۱ﻭ ) ۳۵/۱ /۰ ۳۰۲ /۰( ۰۴۹) (ﺭﻭﺳﺘﺎ) ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ
< /۰ ۰۰۱ ۰۱/۲( ۲۲/۲ﻭ ) ۰۶/۲ /۰ ۷۲۷ /۰( ۱۸۸) ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﺎﺣﻠﻲ
۲۷/۱ /۰ ۲۴۶ /۰( ۱۶۵) (ﻣﺘﺮ ۱۳۰۰ ﺸﺘﺮ ﺍﺯ ) ﻴﺑ ﺩﺭﻳﺎ ﺳﻄﺢ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ۰۶/۰ ۷۸/۰( ۶۲/۱ﻭ )
۰۴/۰ ۰۵/۱( ۵۶/۱ﻭ ) ۳۱/۱ /۰ ۲۷۷ /۰( ۱۶۱) (ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺭﻭﺵ) ﻧﻤﻚ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻱ ﺷﻴﻮﻩ
ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﻚ ﺳﻪ ﺳﻄﺤﻲ
/۰ ۰۸۶ /۰( ۰۵۷) (ﺩﺧﺘﺮ) ﺟﻨﺲ
۰۴/۱( ۳۴/۱ﻭ ) ۰۸/۱
۰۴/۰
< /۰ ۰۰۱ ۲۴/۱( ۴۷/۱ﻭ ) ۳۶/۱ /۰ ۳۱۲ /۰( ۰۵۰) (ﺭﻭﺳﺘﺎ) ﺳﻜﻮﻧﺖ ﻣﺤﻞ
۰۶/۰ ۹۸/۰( ۳۱/۲ﻭ ) ۱۹/۲ /۰ ۷۸۷ /۰( ۵۷۰) ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻮﺩﻥ ﺳﺎﺣﻠﻲ
۰۷/۱ /۰ ۰۷۶ /۰( ۴۶۱) (ﻣﺘﺮ ۱۳۰۰ ﺸﺘﺮ ﺍﺯ ) ﻴﺑ ﺩﺭﻳﺎ ﺳﻄﺢ ﺍﺯ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ۴۳/۰ ۸۳/۰( ۴۲/۱ﻭ )
۱۷/۰ ۴۵/۰( ۸۴/۱ﻭ ) ۷۲/۱ /۰ ۴۸۹ /۰( ۵۲۷) (ﻧﺎﻣﻨﺎﺳﺐ ﺭﻭﺵ) ﻧﻤﻚ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻱ ﺷﻴﻮﻩﺭﺿﻮﺍﻧﻪ ﭼﺮﺍﻏﻲ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﺍﻥ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﮔﻮﺍﺗﺮ ۳۶۳
ﺩﺭ ﻣﺪﻝ ﺎﻧﻬ ﻳﻲ ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﺳﻪﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ
PQL ﻧﺴﺒﺖ ﺷﺎﻧﺲ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺩﺧﺘﺮ
ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ( ۰۴/۱ ۳۴/۱ ﻭ ۹۵% ) ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﻓﺎﺻﻠﻪﻱ ۰۸/۱ ﺑﺎ
ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﭘﺴﺮ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻣﺪ. ﺧﻄﺮ ﻣﺬﮐﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ
ﺭﻭﺳﺘﺎ ﻳﻲ ۳۶/۱ ( ﻭ ۲۴/۱ ۴۷/۱ ) ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻴﺑ ﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ
ﺷﻬﺮﻱ ﺑﻮﺩ. ﺮﻴﻣﺘﻐ ﻱﻫﺎ ﺳﺎﺣﻠﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ،
ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺍﺯ ﺳﻄﺢ ﻭ ﺎﻳﺩﺭ ﺷﻴﻮﻩﻱ ﻧﮕﻬﺪﺍﺭﻱ ﻧﻤﮏ ﻳ ﺪﺩﺍﺭ ﺩﺭ
ﺧﺎﻧﻮﺍﺭ ﺍﺯ ﻫﺎ ﻧﻈﺮ ﺁﻣﺎﺭ ﻱ ﻣﻌﻨ ﻲ ﺩﺍﺭ ﻧﺒﻮﺩﻧﺪ .
ﺑﺤﺚ
ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﻭ ﺭﻭﺵ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻠ ﻞﻴ ﻋﻮﺍﻣﻞ
ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﺎ ﻭ ﻫﻢ
ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺷﺪﻧﺪ. ﺍﺯ ﻣﺪﻝ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟ ﺠﺴﺘﻴﻚ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ
ﻳﻚ ﻣﺪﻝ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﺁﻣﺎﺭﻱ ﻛﻪ ﻓﺮﺽ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﺑﻴﻦ ﻣﺸﺎﻫﺪ ﺭﺍ ﺎﻫ ﻩ
ﻣﻲﭘﺬﻳﺮﺩ ﺑﻪ ، ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺭﻭﺵﻫﺎﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺆﺛﺮ ﺑﺮ
ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ .ﺷﺪ
۳
ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ﺑﺎ ، ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﻣﻴﺎﻥ
ﻣﺸﺎﻫﺪ ﻩ ﻫﺎ، ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﭼﻨﺪ ﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺷﻜﻞ ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ ﻭ
ﺳﻪﺳﻄﺤﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍ ﺭ ﮔﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪ ﻛﻪ ﻣﺪﻝ
ﺳﻪﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ ﭘﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﺩﻭﻡ ﺗﺎ
ﭼﻬﺎﺭﻡ ﺩﺑﺴﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻄﺢ ﺍﻭﻝ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺷﻬﺮﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﺎ
ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻄﺢ ﺩﻭﻡ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﻫﺎ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺳﻄﺢ ﺳﻮﻡ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ
ﻣﺪﻝ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺍﻧﺶﺁﻣﻮﺯﺍﻥ
ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺯﻳﺮﺍ ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ ﺑ ﺎﻗﻴﻤﺎﻧﺪﻩﻫﺎﻱ ﺳﻄﺢ ﺳﻮﻡ، ﻣﻌﻨﻲ ﺩﺍﺭ ﺷﺪ
ﮐﻪ ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﻱ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕ ﻲ ﻣﻌﻨ ﻲ ﺩﺍﺭ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻫﺮ ﺍﺳﺘﺎﻥ
ﺍﺳﺖ. ﻳﺎﻓﺘﻪ ﻫﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ ﻛﻪ ﺧﻄﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺐﻳﺿﺮﺍ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ
ﺩﺭ ﻣﺪﻝ ﺳﻪﺳﻄﺤﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺪﻝ ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﻚﺳﻄﺤﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ. ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ
ﺩﺭ ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺗ ﻚﺳﻄﺤﻲ ، ﺧﻄﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺿﺮﺍﻳﺐ ﺩﭼﺎﺭ
ﻛﻢﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻱ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﮔﺎﻫﻲ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻳﻲ
ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ ﻣﻌﻨﻲﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ، ﺩﺭ ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ
ﺗﻚﺳﻄﺤﻲ ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻣﻌﻨﻲﺩﺍﺭ ﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﻭ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ
ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺳﻪﺳﻄﺤﻲ ﻣﻌﻨﻲ ﺩﺍﺭ ﻧﻴﺴﺘﻨﺪ ، ﺩﺭ ﻣﺪﻝﻫﺎﻱ ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ
ﺑﻪ ﺍﺷﺘﺒﺎﻩ ﻣﻌﻨﻲﺩﺍﺭ ﺷﻮﻧﺪ.
۷
ﺍﻳﻦ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ
ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺻﺪﻕ ﻣﻲ .ﻛﻨﺪ
ﺑﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﻱ ﺧ ﻱﻄﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﺪﻝ
ﺳﻪﺳﻄﺤﻲ ﻭ ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺪﻝ
ﺩﻭﺳﻄﺤﻲ، ﺧﻄﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺐﻳﺿﺮﺍ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻛﻤﺘﺮﻱ
ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻣﺪﻝ ﺳﻪﺳﻄﺤﻲ ﺍﺳﺖ . ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻱﺍ ﮐﻪ ﻣﺎﺭﻳﻨﻮ ﺩﺭ
ﺳﺎﻝ ۲۰۰۶ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ، ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺮ ﮔﻮﺍﺗﺮ
ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻴﻧﺘ ﻦﻳﺍ ﺑﻪ ﻭ ﺠﻪ ﺪﻴﺭﺳ ﮐﻪ ﺧﻄﺮ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ ﮔﻮﺍﺗﺮ
ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺳﺎﺣﻠ ﻲ ﮐﻤﺘﺮ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺮﻴﻏ ﺳﺎﺣﻠ ﻲ ﺍﺳﺖ.
۳
ﻦﻳﺍ ﺩﺭ
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺰﻴﻧ ﺳﺎﺣﻠ ﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﺤﻞ ﺳﮑﻮﻧﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮑﻳ ﻲ
ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﺩﺭ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺮ ﻭ ﺷﺪ
ﺧﻼﻑ ﻣﻄﺎﻟﻌ ﻪﻫﺎﻱ ﻗﺒﻠ ﻴﻧﺘ ﻦﻳﺍ ﺑﻪ ﻲ ﺠﻪ ﻢﻳﺪﻴﺭﺳ ﮐﻪ ﺧﻄﺮ ﺍﺑﺘﻼ ﺑﻪ
ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻱﻫﺎ ﺳﺎﺣﻠ ﻴﺑ ﻲ ﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺮﻴﻏ ﻱﻫﺎ ﺳﺎﺣﻠ ﻲ
ﺍﺳﺖ. ﻫﻢﭼﻨﻴﻦ ، ﺩﻻﻧﮋ ﺭﺩ ﺳﺎﻝ ۲۰۰۶ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺛﺮ ﺍﺭﺗﻔﺎﻉ ﺍﺯ
ﺳﻄﺢ ﺩﺭﻳﺎ ﺑﺮ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻟﺖ ﺍﻭﻫﺎﻳﻮ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ
ﻳ ﺑﻪ ﻭ ﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻱ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﻦﻳﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺳﺖ ﻳﺎﻓﺖ.
۹
ﻫﻤﺎﻥ ﻃﻮﺭ ﮐﻪ ﻳﺎﻓﺘﻪﻫﺎﻱ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ، ﻣﺪﻝ
ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﻣﺪﻝ ﻣﻨﺎﺳﺐﺗﺮ ﻱ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ
ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﺗﮏﺳﻄﺤﻲ ﺍﺳﺖ ، ﭼﺮﺍ ﮐﻪ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ
ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮﺍﺗﺒﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻣ ﻴﮔ ﻲ ﺮﺩ. ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻱ
ﻣﺸﺎﺑﻬ ﻲ ﮐﻪ ﺍﺳﮑﺮﺍﻧﺎﻝ ﻭ ﻫﺴﮑﺚ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۲۰۰۲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻧﺪ ﺑﻪ
ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺭﮔﺮﺳﻴﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﺑﺎ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ
ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮﺍﺗﺒ ﻲ ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻨﺪ ﺑﻪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻴﻧﺘ ﺠﻪ ﻣﺸﺎﺑﻪ
ﻴﺭﺳ ﺪﻧﺪ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﺳﻠﺴﻠﻪﻣﺮﺍﺗﺒ ﻲ ﺩﺭ ﻱﻫﺎ ﻣﺪﻝ
ﭼﻨﺪﺳﻄﺤﻲ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﺧﻄﺎﻱ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ
ﺐﻳﺿﺮﺍ ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻲﻮﻧ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
۱۰
ﺭﺩ ﻦﻳﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﮐﻤﮏ
ﻣﺪﻝﺑﻨﺪﻱ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤ ﺭﺩ ﻲ ﻱﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﮔﻮﺍﺗﺮ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ، ﺑﻪ ﺑﺮﺍﺯﺵ
ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻮﻥ ﻟﺠﺴﺘﻴﮏ ﭼﻨﺪﺳﻄﺤ ﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘ ﻭ ﻢﻴ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ
ﮔﻮﺍﺗﺮ ﮐﻮﺩﮐﺎﻥ ﺷﻨﺎﺳﺎ ﻳﻲ ﺷﺪﻧﺪ.
ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ، ﻳﻣﻘﺎ ﻱ ﺴﻪ ﻱﻫﺎ ﻣﺪﻝ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﺍﺩ
ﮐﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻱﻫﺎ ﻣﺪﻝ ﺭﮔﺮﺳﻴ ﻲﻮﻧ ﻣﻌﻤﻮﻟﻲ ﺩﺭ ﻱﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ
ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺒﻲ ﻣ ﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺧﻄﺎﻱ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﭘﺎﺭﺍﻣﺘﺮﻫﺎﻱ ﻣﺪﻝ
ﻣﻨﺠﺮ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻴﻧﺘ ﺮﻴﮔ ﺠﻪ ﻱ ﻧﺎﺩﺭﺳﺖ ﺍﺯ ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﻮﺩ .
ﺳﭙﺎﺳﮕﺰﺍﺭﻱ: ﺍﺯ ﭘﮋﻭﻫﺸﮑﺪﻩﻱ ﻋﻠﻮﻡ ﻏﺪﺩ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺰﻳﺭ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴ ﺴﻢ
ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻋﻠﻮﻡ ﭘﺰﺷﮑﻲ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ-ﺩﺭﻣﺎﻧﻲ ﺪﻴﺷﻬ ﺑﻬﺸﺘ ﻲ ﮐﻪ
ﻱﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﻦﻳﺍ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﭘﮋﻭﻫﺸﮕﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﺩ ﺍﺩ ﺍﺯ ﻭ ﻧﺪ
ﻱ ﻫﻤﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﮐﻪ ﺩﺭ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﻫﺎ ﺩﺍﺩﻩ ﺩﺭ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻱﻫﺎ ﮐﺸﻮﺭ
ﻫﻤﮑﺎﺭﻱ ﻧﻤﻮﺩ ،ﻧﺪ ﺳﭙﺎﺳﮕﺰﺍﺭﻱ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻫﻢ ﺍﺯ ،ﻦﻴﭼﻨ ﺟﻨﺎﺏ ﺁﻗﺎﻱ
ﻣﻴﺮﺳﻌﻴﺪ ﻳﻜﺎﻧﻲﻧﮋﺍﺩ ﻪ ﺑ ﺩﻟﻴﻞ ﮐﻤﮏﻫﺎﻱ ﺑﻲﺩﺭﻳﻐﺸﺎﻥ ﺗﺸﮑﺮ ﻭ ﻗﺪﺭﺩﺍﻧﻲ
ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﺍﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺑﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥﻧﺎﻣﻪﻱ ﮐﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ ﺍﺭﺷﺪ
ﺭﺷﺘﻪ ﻱ ﺁﻣﺎﺭ ﺯﻳﺴﺘﻲ ﺍ .ﺳﺖ ۳۶۴ ﻣﺠﻠﻪ ﻱ ﻏﺪﺩ ﺩﺭﻭﻥ ﻭ ﺭﻳﺰ ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﻴﺴﻢ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﻭﺭﻩﻱ ﺩﻭﺍﺯﺩﻫﻢ, ﺷﻤﺎﺭﻩ ، ۴ ﻱ ﺁﺑﺎﻥ ۱۳۸۹
References
1. Delange F. Iodine deficiency as a cause of brain
damage. Postgrad Med J 2001; 77: 217-20.
2. Marino C, Martinelli M, Monacelli G, Stracci F,
Stalteri D, Mastrandrea V, et al. Evaluation of goiter using ultrasound criteria: a survey in a middle
schoolchildren population of a mountain area in
Central Italy. J Endocrinol Invest 2006; 29: 869-
75.
3. Goldstein H, Browne W, Rasbash J. Multilevel
modeling of medical data. Stat Med 2002; 21:
3291-315.
4. Bardenheier BH, Shefer A, Barker L, Winston
CA, Sionean CK. Public health application comparing multilevel analysis with logistic regression:
immunization coverage among long-term care
facility residents. Ann Epidemiol 2005; 15: 749-
55.
5. Agresti A. Categorical data analysis.New York:
2007. p 99-137.
6. Azizi F, Delshad H, Mehrabi Y. Thyroid volumes
in school children of Tehran: comparison with
European school chidren. J Endocrinol Invest
2001; 24: 756-62.
7. Goldestien H, Leeuw J, Meijer E. Handbook of
multilevel analysis 2008; 15: p 692-9.
8. Sooch S, Deo M. Prevention of endemic goiter
with iodized salt. 2007; 49: 307-12.
9. Delange F. American thyromobil study group.
Journal of Endocrine 2006; 47: 162.
10. Skronal D, Hesketh S, Multilevel Logistic Regression. Statistic in medicine. 2002; 3: 411-20. 449/Iranian Journal of Endocrinology and Metabolism Vol 12 No.4 November 2010
Original Article
Comparison of Oridinary and Multilevel Logistic Regression
in Determining Goiter Related Factors in Children
1Cheraghi R,
2Mehrabi Y,
3Eshraghian M,
4Delshad H,
5Alavi majd H
1
International Branch of Shahid Beheshti University of Medical Sciences,
2Public Health Faculty, Shahid Beheshti
University of Medical Sciences,
3Public Health Faculty, Tehran University of Medcial Sciences,
4Endocrine Research
Center, Research Inistitute for Endocrine Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences,
5Para Medical
Faculty, Shahid Beheshti University of Medical Sciences, Tehran, I.R.Iran
e-mail: ymehrabi@gmail.com
Received: 02/01/2010 Accepted: 22/06/2010
Abstract
Introduction: The aim of this research was comparison of multilevel and ordinary logistic
regression in determining goiter related factors in children, based on hierarchical structure of the
data. Materials and Methods: Data of 35747 schoolchildren, aged 8-10 years, was collected in 2007
by the Research Institute of Endocrine Sciences, Shahid Beheshti University of Medical Sciences.
Stratified and cluster random sampling methods were employed in 30 provinces across the
country. Goiter status, sex, area of residence, altitude from sea level and status of Iodized salt
storage in households were documented. Multilevel logistic regression model was applied and the
results compared to those obtained using ordinary logistic regression. Results: The study showed
that 5.74% of the pupils suffered from goiter. The variance of the 2nd level (districts) was estimated
as 0.941 (SE=0.092) in the two-level model (p<0.001), in which no significant relation was seen
between goiter and altitude from sea level (OR=1.27; 95%CI: 0.78, 1.62). In the three-level model,
the variance in the third level (provinces) was 1.031 (SE=0.287) (p<0.001). In the final three-level
model, only sex and area of residence were found to be significant. Conclusion: Results showed
that, compared to two and three level logistic regression models, the variances of parameter
estimates are underestimated in the ordinary logistic regression.
Keywords: Multilevel Model, Logistic Regression, Hierarchical structure, Goiter
به نام یزدان پاک