سنجش و اندازه گیری

نوشتن پرسش ها قسمت اصلی یک پیمایش محسوب می شود. پرسش ها بازپرسی واقعی را انجام می دهند. در زیر ویژگی ها و نکات اصلی که باید در نوشتن سوالات یک پرسشنامه دقت شود را ذکر خواهیم کرد.

چهار ویژگی اساسی مربوط به پرسش ها عبارتند از تمرکز (Focus)، مختصرنویسی (Brevity) ، سادگی (Simplicity)  و وضوح. در ضمن باید واژگان و دستور زبان بکار رفته متناسب با گروه هدف باشد. گاهی با مراعات تمام نکات سوالات سوگیری دارند. این سوگیری ها منجر به خطاهای سیستماتیک و تصادفی می شوند. سوگیری ها می تواند ناشی از ابزار اندازه گیری (Instrumental bias)  و یا ناشی از سوگیری پاسخ (Response bias) باشد.

سوگیری های ناشی از ابزار اندازه گیری می تواند ناشی از عوامل زیر باشند.

1.       عدم وجود ملاک قضاوت برا ی پاسخ دهنده

2.       پرسش هایی که ربطی به افراد جامعه ی هدف پژوهش ندارند.

3.       مثال های بازدارنده (Example contaminant)

4.       سوالاتی که نیاز به یادآوری زمان های دور دارد (Over demanding)

5.       سوالات خیلی خاص (Over specificity)

6.       سولات خیلی کلی

7.       تاکید بیش از حد (Over emphasis)

8.       ابهام در نحوه بیان (Ambiguity of wording)

9.       پرسش های دوگانه ( Double barreled question)

10.   پرسش های هدایت کننده (Leading questions)

11.   پرسش های انحرافی

منابع سوگیری پاسخ

پاسخ دهنده گاهی سبب می شود تا نتایج بدست آمده از یک پیمایش سودار شود. باید در طراحی سوالات به این منبع خطا نیز توجه داشت.

1.       ارائه ی پاسخ های جامعه پسند (Social desirability)

2.       آشنایی (Acquiescence)

3.       بلی و خیرگویی (Yes and nay saying)

4.       وجهه (Prestige)

5.       تهدید (Threat)

6.       خصومت (Hostility)

7.       حمایت (Auspices)

8.       آمایه ی ذهنی (Mental set)

9.       ترتیب (Order)

10.   حد نهایی (Extremity)