چهار وجه روایی سازه
چهار وجه روایی سازه عبارت است از: جنبه محتوایی، جنبه واقعی ، جنبه ساختاری، جنبه بیرونی
جنبه محتوایی
جنبه محتوایی روایی سازه شامل دو مورد زیر می شود: مرتبط بودن محتوا و معرف بودن محتوا. در رویکرد سنتی، روایی محتوایی و روایی سازه دو مقوله جدا در نظر گرفته می شدند. در آن جا روایی محتوایی فقط میزان مرتبط و معرف بودن سوالات آزمون را با توجه به حیطه تعریف شده در نظر می گرفت ولی در نظریه یگانه یا واحد، روایی محتوایی و سازه از هم جدا نیستند و علاوه بر ویژگی ها و مرزهای حیطه، سازه های روانشناختی زیربنایی آن هم مد نظر قرار می گیرد.
جنبه واقعی
مولفه واقعی روایی سازه عبارت است از یک مقابله واقعی بین مرتبط و معرف بودن محتوا از یک طرف و تجانس تجربی پاسخ از طرف دیگر. در رویکرد سنتی محتوا، سوالات آزمون فقط بر اساس مشخصات حیطه مورد نظر طراحی می شدند. در رویکردهای تجربی، سوالات فقط بر اساس داده ها طراحی می شوند (یا داده ها درونی آزمون مثل همگنی سوال و بارهای عاملی یا داده های بیرونی مثل همبستگی های سوال با معیارها و تمایز بین گروه های معیار).در رویکرد واقعی، سوالات بر اساس میزان ارتباط شان با حیطه تعریف شده در مخزن اصلی سوالات قرار داده می شود اما بر اساس میزان تجانس تجربی پاسخ برای آزمون انتخاب می شوند. در رویکرد واقعی، مخزن اولیه سوالات تعمداً فراتر از حیطه مربوط به نظریه سازه مورد نظر طراحی می شود و شامل سوالاتی که به نظریه های رقیب آن سازه و سوالات مربوط به سازه های دیگر است، نیز می شود. سپس پاسخ های سوالات مورد تحلیل قرار می گیرد و سوالات آزمون از مخزن بر اساس ویژگی های تجربی انتخاب می شود. بر خلاف روش سنتی روایی محتوا، در این روش به تحلیل پاسخ نیاز است: نه فقط طراحی بعد بلکه تحلیل بعد نه فقط تدوین آزمون هایی که به طور جامع تعریف شده اند بلکه تحلیل تجانس پاسخ ها.
جنبه ساختاری
بر اساس جنبه ساختاری روایی سازه، مدل های نمره دهی باید به طور منطقی با آن چه که در مورد روابط ساختاری موجود در نمودهای رفتاری آن سازه می دانیم هماهنگ باشد. به عبارت دیگر نظریه دامنه سازه باید نه تنها انتخاب یا تدوین تکالیف سنجشی مرتبط را هدایت کند بلکه باید توسعه منطقی عناوین و معیارهای نمره دهی را هم هدایت کند. در حالت ایده آل، وضعیتی که در آن نمونه ها (شواهد) رفتاری ترکیب شده منجر به نمره می شود باید مبتنی بر دانش ما در مورد چگونه فرایندهایی که زیربنای این رفتارها هستند باشدُ تا به طور فعالی با هم ترکیب می شوند و اثرات را به جود آورند. بنابراین ساختار درونی سنجش(یعنی روابط درونی میان جنبه های نمره گذاری شده ی عملکرد در تکلیف) باید با آن چه در مورد ساختار درونی حیطه سازه می دانیم هماهنگ باشد. این ویژگی مدل های نمره دهی منطقی مبتنی بر سازه را وفاداری ساختاری  گویند. این مفهوم به معنای میزان هماهنگی روابط ساختاری بین سوالات آزمون و منطق¬های ساختاری نمودهای صفت مورد اندازه گیری است. مولفه ساختاری روایی سازه هر دو نوع وفاداری ساختاری می شود: وفاداری مدل های نمره دهی به ویژگی های ساختاری نمودهای غیر تستی  و میزان ساختار روابط درونی بین سوالات . دحیطه های غیر تستی عبارتند از: هماهنگی های محتوا-فرایند، فرایندهای عملکرد (صفات/حالات/طبقه های رفتاری)، سازه های مرتبط و معیارهای کاربردی
جنبه بیرونی

مولفه بیرونی روایی سازه عبارت است از میزان روابط آزمون با آزمون های دیگر و رفتارهای غیر آزمونی که روابط متقابل بالا و پایین مورد انتظار در نظریه سازه مورد سنجش را نشان می دهد. بنابراین مفهوم نمرات آزمون با ارزیابی میزان روابط تجربی آن با اندازه های دیگر بررسی می شود. یعنی سازه ارایه شده در آزمون باید به طور منطقی، الگوی بیرونی روابط آزمون را نشان دهد. این مطلب را می توان بر حسب منطق های نظری مفصل برای الگوهای به دست آمده و یا بر حسب تحلیل عاملی و مدل های معادلات ساختاری نشان داد. مولفه بیرونی روایی سازه بر دو دسته روابط تاکید می کند: رابطه بین آزمون و روش های متفاوت اندازه گیری سازه ها یا صفات مشابه و متفاوت و رابطه بین اندازه های سازه اصلی و نمونه هایی از سازه های متفاوت که پیش بینی می شود در یک زمینه نظری به آن سازه مربوط است. تجانس های تجربی مرتبط در دسته اول را روایی صفتی  گویند و تجانس های مرتبط در دسته دوم را روایی رابطه¬ای   گویند. این نوع روایی نشان دهنده شبکه رابطه ای از سازه های مختلف است.

با تشكر از همكلاسي محترم مان خانم دكتر مقدم كه اين نوشتار از ترجمه ي ايشان اتخاذ شده است.