نگاه تاریخی به سوگیری سوال
نگاه تاریخی به سوگیری سوال
بیشتر اختلافات مربوط به سوگیری سوال و ویژگیهای آن را باید از منظر تاریخی مورد بررسی قرار داد. در زیر سیر تاریخی روشهایی از DIF نشان داده شده که بر مفهوم سوگیری سوال یا آزمون تاثیر داشتهاند.
1960....................................................................................................مدل راش
1960 تا 1970......................................................................................روشهای ANOVA
1970...................................................................................................نمودارهای دلتا
1972 تا 1976......................................................................................رویکردهای تحلیل عوامل
1980....................................................................................................خی دوی اسکیونمن
1980 تا 1990............................................................................................روش استاندارد شده و MH
1990......................................................................................................LR DIF
1990 به بعد............................................................................................SIBTEST
کل (1993) مطالعات مربوط به سوگیری سوال را با رخدادهای تاریخی که همزمان با آنها اتفاق افتاده، بررسی و مقایسه کرده است. در دههی 1960 که برای اولین بار سوگیری سوال در پژوهشهای مختلف مطرح شده بود حقوق شهروندی جریان مهم تاریخی همزمان با آن بود. از این زمان مطالعات مربوط به سوگیری آغاز شد و به عنوان امر مهمی در آزمون سازی و اندازه گیری مطرح شد. گسترش حقوق شهروندی موجب گسترش اندیشه برابری افراد در تعلیم و تربیت، استخدام، خدمات اجتماعی و سایر جوانب زندگی شد. از این رو تلاش برای حذف سوگیری در استخدام و سایر جوانب زندگی اقدام بسیار مثبتی تلقی میشد. پیش از آغاز دورهی حقوق شهروندی، مدارس در امر آموزش تفاوتهای عمدهای با یکدیگر داشتند و افراد به شدت از تبعیض رنج میبردند. در این زمان تفاوتهای زیادی که بین زیرگروههای جامعه وجود داشت ناشی از تبعیض و دیگر برخوردهای ناعادلانه بود. کل(1993) خاطر نشان میکند با آغاز دورهی حقوق شهروندی انتقادات زیادی به انجمنهای فنی آزمونسازی وارد شد و بدلیل سوگیری موجود در آزمونهای آنها کلی ضرر کردند و بنابراین آزمونهایی که قبل از این دوره وسیلهای برای برچسب خوب و بد زدن به افراد بودند، قدرت خود را از دست دادند. جنسون (1980) در"سفسطهی تساوی گرایی انسانی " بیان میکند که اگر فرض شود همهی زیر گروههای جامعه دقیقا از لحاظ توانایی برابرند، این فرض به ذات باطل است.
"اگر فرض شود که همهی افراد جامعه ضرورتا در همهی صفات و تواناییهایی که آزمون قصد سنجش آنها را دارد، برابرند؛ فرض کاملا پوچ و بی معنی است. در این صورت هر تفاوت موجود در توزیع سوالات بین جوامع مختلف به عنوان دلیلی بر سوگیری سوال قلمداد میشود."
با توجه به عملکردها ی تحصیلی افراد متوجه خواهیم شد که تمام تفاوتهای موجود در نمرات آزمونهای پیشرفت بخاطر سوگیری سوالات نمیباشد. تفاوتهای پیشرفت تحصیلی بین گروههای مختلف جامعه اغلب به دلیل نابرابری افراد از لحاظ خانوادگی و تواناییهای تحصیلی آنها است.
هلند و تایر (1986) واژهی “اثر” را وارد ادبیات اندازه گیری کردند. این واژه بیانگر تفاوت عملکردی افراد در زیرگروههای مختلف جامعه است که ناشی از تفاوتهای حقیقی توانایی زیرگروهها است نه سوگیری سوالات(اکرمن ، 1992).
آنگوف(1993) به ویژگی بسیار مهمی در سوگیری سوال و تاثیر نامطلوب آن در تحلیلهای مربوط به سوگیری اشاره کرد. این ویژگی تفاوت بین تفسیرهای آماری و تفسیرهای اجتماعی است. در دههی 1960 تفاوت بین نمرات زیرگروههای جامعه نشانه ای برای سوگیری سوال بود، برای فهم این موضوع باید از دیدگاه اجتماعی به تحلیل موقعیت پرداخت. در آن زمان فرضیات به گونهای مطرح میشد که تفاوت بین گروههای اقلیت و گروه اکثریت بیشتر ناشی از سوگیری سوالات است و نه تفاوتهای واقعی درصفات و تواناییها. در صورت عدم وجود تفاوت بین زیرگروهها فرضی مطرح نمیشد. سوگیری سوال از منظر آماری به احتمال وجود تفاوتهای واقعی در توانایی افراد زیر گروهها اشاره دارد. پیش از تعیین وجود سوگیری یا عدم سوگیری در یک سوال آزمون باید هر دو دیدگاه را مدنظر قرار داد.
متخصصان روانسنجی روشهای متفاوتی را برای تعیین این که تفاوت بین زیرگروههای جامعه واقعیاند یا ناشی از سوگیری سوالات میباشد، گسترش دادهاند. آنگوف(1993) خاطر نشان کرد که بعضی از سوالات سوگیری دارند درحالی که ممکن است بعضی از سوالات تفاوتهای واقعی بین افراد را نشان دهند. بنابراین ملاحظه میشود که واژهی سوگیری به طور همزمان، هم میتواند برداشت آماری داشته باشد و هم برداشت اجتماعی. این سردرگمی موجود در اصطلاحات مربوط به سوگیری موجب ظهور واژهی عملکرد افتراقی سوال(DIF) شد. این واژه بیانگر حالتی از یک سوال است که ویژگیهای متفاوتی را در گروههای متفاوت جامعه بررسی میکند(راست و گلومبک ، 2009).
بیشتر اختلافات مربوط به سوگیری سوال و ویژگیهای آن را باید از منظر تاریخی مورد بررسی قرار داد. در زیر سیر تاریخی روشهایی از DIF نشان داده شده که بر مفهوم سوگیری سوال یا آزمون تاثیر داشتهاند.
1960....................................................................................................مدل راش
1960 تا 1970......................................................................................روشهای ANOVA
1970...................................................................................................نمودارهای دلتا
1972 تا 1976......................................................................................رویکردهای تحلیل عوامل
1980....................................................................................................خی دوی اسکیونمن
1980 تا 1990............................................................................................روش استاندارد شده و MH
1990......................................................................................................LR DIF
1990 به بعد............................................................................................SIBTEST
کل (1993) مطالعات مربوط به سوگیری سوال را با رخدادهای تاریخی که همزمان با آنها اتفاق افتاده، بررسی و مقایسه کرده است. در دههی 1960 که برای اولین بار سوگیری سوال در پژوهشهای مختلف مطرح شده بود حقوق شهروندی جریان مهم تاریخی همزمان با آن بود. از این زمان مطالعات مربوط به سوگیری آغاز شد و به عنوان امر مهمی در آزمون سازی و اندازه گیری مطرح شد. گسترش حقوق شهروندی موجب گسترش اندیشه برابری افراد در تعلیم و تربیت، استخدام، خدمات اجتماعی و سایر جوانب زندگی شد. از این رو تلاش برای حذف سوگیری در استخدام و سایر جوانب زندگی اقدام بسیار مثبتی تلقی میشد. پیش از آغاز دورهی حقوق شهروندی، مدارس در امر آموزش تفاوتهای عمدهای با یکدیگر داشتند و افراد به شدت از تبعیض رنج میبردند. در این زمان تفاوتهای زیادی که بین زیرگروههای جامعه وجود داشت ناشی از تبعیض و دیگر برخوردهای ناعادلانه بود. کل(1993) خاطر نشان میکند با آغاز دورهی حقوق شهروندی انتقادات زیادی به انجمنهای فنی آزمونسازی وارد شد و بدلیل سوگیری موجود در آزمونهای آنها کلی ضرر کردند و بنابراین آزمونهایی که قبل از این دوره وسیلهای برای برچسب خوب و بد زدن به افراد بودند، قدرت خود را از دست دادند. جنسون (1980) در"سفسطهی تساوی گرایی انسانی " بیان میکند که اگر فرض شود همهی زیر گروههای جامعه دقیقا از لحاظ توانایی برابرند، این فرض به ذات باطل است.
"اگر فرض شود که همهی افراد جامعه ضرورتا در همهی صفات و تواناییهایی که آزمون قصد سنجش آنها را دارد، برابرند؛ فرض کاملا پوچ و بی معنی است. در این صورت هر تفاوت موجود در توزیع سوالات بین جوامع مختلف به عنوان دلیلی بر سوگیری سوال قلمداد میشود."
با توجه به عملکردها ی تحصیلی افراد متوجه خواهیم شد که تمام تفاوتهای موجود در نمرات آزمونهای پیشرفت بخاطر سوگیری سوالات نمیباشد. تفاوتهای پیشرفت تحصیلی بین گروههای مختلف جامعه اغلب به دلیل نابرابری افراد از لحاظ خانوادگی و تواناییهای تحصیلی آنها است.
هلند و تایر (1986) واژهی “اثر” را وارد ادبیات اندازه گیری کردند. این واژه بیانگر تفاوت عملکردی افراد در زیرگروههای مختلف جامعه است که ناشی از تفاوتهای حقیقی توانایی زیرگروهها است نه سوگیری سوالات(اکرمن ، 1992).
آنگوف(1993) به ویژگی بسیار مهمی در سوگیری سوال و تاثیر نامطلوب آن در تحلیلهای مربوط به سوگیری اشاره کرد. این ویژگی تفاوت بین تفسیرهای آماری و تفسیرهای اجتماعی است. در دههی 1960 تفاوت بین نمرات زیرگروههای جامعه نشانه ای برای سوگیری سوال بود، برای فهم این موضوع باید از دیدگاه اجتماعی به تحلیل موقعیت پرداخت. در آن زمان فرضیات به گونهای مطرح میشد که تفاوت بین گروههای اقلیت و گروه اکثریت بیشتر ناشی از سوگیری سوالات است و نه تفاوتهای واقعی درصفات و تواناییها. در صورت عدم وجود تفاوت بین زیرگروهها فرضی مطرح نمیشد. سوگیری سوال از منظر آماری به احتمال وجود تفاوتهای واقعی در توانایی افراد زیر گروهها اشاره دارد. پیش از تعیین وجود سوگیری یا عدم سوگیری در یک سوال آزمون باید هر دو دیدگاه را مدنظر قرار داد.
متخصصان روانسنجی روشهای متفاوتی را برای تعیین این که تفاوت بین زیرگروههای جامعه واقعیاند یا ناشی از سوگیری سوالات میباشد، گسترش دادهاند. آنگوف(1993) خاطر نشان کرد که بعضی از سوالات سوگیری دارند درحالی که ممکن است بعضی از سوالات تفاوتهای واقعی بین افراد را نشان دهند. بنابراین ملاحظه میشود که واژهی سوگیری به طور همزمان، هم میتواند برداشت آماری داشته باشد و هم برداشت اجتماعی. این سردرگمی موجود در اصطلاحات مربوط به سوگیری موجب ظهور واژهی عملکرد افتراقی سوال(DIF) شد. این واژه بیانگر حالتی از یک سوال است که ویژگیهای متفاوتی را در گروههای متفاوت جامعه بررسی میکند(راست و گلومبک ، 2009).
+ نوشته شده در یکشنبه ۴ اردیبهشت ۱۳۹۰ ساعت توسط
|